Quero comezar felicitando aos organizadores deste encontro por abordar un asunto de tanta transcendencia como o que nos reúne hoxe aquí. E quero agradecer especialmente que se convidou ao Consello Social que presido, porque este é o terreo natural no que se sustancian gran parte das nosas tarefas e responsabilidades, como órgano de goberno da Universidade de Vigo.
Doulles a benvida aos compañeiros de mesa, reitor, Manuel Reigosa; presidente da CEP, Jorge Cebreiros; presidente da Cámara de Comercio, José García Costas; presidente de AEMPE, José María Corujo; presidente de APE Galicia, José Ramón Caldas; e presidenta de AJE Pontevedra, Valeria Giráldez. A todos agradézolles o tempo que dedican a esta causa. E a todos os presentes recoñézolles, polo feito de estar aquí, un alto sentido da tarefa colectiva e unha privilexiada percepción de cales son os camiños cara ao futuro, coa universidade por diante.
Di a LOSU que unha función esencial dos CS é interrelacionar a universidade coas organizacións sociais e o tecido produtivo. E nós avogamos por un entendemento sen suspicacias, porque as políticas universitarias oriéntense cara aos sectores económicos das súas áreas de influencia, e porque os sistemas produtivos coñezan e confíen na súa universidade.
Porque estamos convencidos de que son as universidades quen deberán salvarnos en termos competitivos, e conducirnos polo camiño do desenvolvemento. Porque sen o crecemento da produtividade non hai economía que garanta a prosperidade a medio prazo; aí é onde reside a clave de futuro e onde, precisamente deben atoparse a universidade e a empresa.
E hoxe aquí, nesta xornada, seguimos edificando ese obxectivo, abordando a idea básica de redefinir a forma en que os mundos da ciencia, da universidade e da empresa poden e deben relacionarse, e establecer vínculos máis estreitos entre eles, para levar á sociedade os avances da investigación, para axudar á produtividade e competitividade das empresas e para permeabilizar a formación que se imparte nas universidades ás necesidades, demandas e obxectivos do sector produtivo.
Universidade e empresa son enerxías poderosas que multiplican o seu valor cando traballan mirándose. Xuntas, son un motor de país, insubstituíble, poderoso e esperanzador.
É difícil atopar un argumento máis elocuente en favor da colaboración universidade-empresa-sociedade que a experiencia da Covid-19, crise na que se comprobou que é posible descifrar o xenoma dun virus descoñecido en 3 semanas e atopar varias vacinas eficaces en 300 días. Queda claro.
A reflexión debe ser de que maneira favorecer a súa cooperación, non para que teñan fins idénticos, senón para que sintan que contribúan xuntas ao progreso da sociedade. Non se trata de pór a universidade ao servizo da empresa nin de converter á empresa nunha máquina que produce coñecemento abstracto, senón de ser conscientes que vivimos en sociedades do coñecemento e que debemos coidalo como capital esencial.
A ministra de Ciencia, Innovación e Universidades, Diana Morant, falaba recentemente de transformar económica e socialmente o noso país a través do coñecemento, a ciencia, a innovación e o talento. E engadía que aí as universidades son o principal motor produtivo. E posúen a capacidade de dar resposta aos grandes desafíos aos que nos enfrontamos como sociedade: á emerxencia climática, ás revolucións tecnolóxicas e científicas e os seus impactos en todas as ordes da vida. Diso espero que poidamos falar agora.
E empresa e universidade non poden seguir sendo como dúas vías de tren. Inseparables pero incapaces de atoparse. Creo eu que teñen que ser un binomio bidireccional, cunha aprendizaxe máis experiencial, e unha metodoloxía nos estudos impulsada por tres eixos: o incremento da proximidade coas empresas, a aprendizaxe e experimentación dixital, e a internacionalidad. Apostemos por crear e manter unha «alianza sólida» entre a empresa e o ámbito académico, entre o público e o privado, entre a investigación e a innovación. Un pensamento consecuente coa afirmación que sitúa á «innovación, a sustentabilidade e a excelencia» como «alicerces do benestar común». Abramos o futuro. A viaxe é longo.
Feita esta introdución, non lles vou a cansar con estatísticas. Hai miles. Nin vou botar a vista atrás. As miradas ao pasado achegan pouco. Mellor falar de futuro. De oportunidades. De retos inaprazables. De horizontes. Do que ten remedio. De intencións. De posibilidades e de fortalezas a explorar. Do que está nas nosas capacidades de actuar. Nesta mesa atoparemos, seguro moitas respostas.
E, para empezar, como punto de partida, fágolles unha pregunta común a todos os invitados:
- Que valoración xeral fan vostedes da relación que manteñen actualmente universidades e empresas, e cales son –ao seu xuízo- as perspectivas, os puntos de encontro e os ámbitos de mellora?